MUTLULUĞUN VE ERDEM: ARİSTOTELES (Christa Mesnaric) (Aysu İnsel, 19 Ocak 2018)



MUTLULUĞUN VE ERDEM: ARİSTOTELES
Christa Mesnaric

“Bütün kendi parçalarının toplamından fazlasıdır.”

Mutluluk nedir? Kusursuz olma çabası yaşamı iyileştirir mi? Christa Mesnaric tarafından yazılan ve keyifle okunan “İŞ’te Aristoteles” kitabı, hem bir bilim insanı ve araştırmacı, hem de filozof olan Aristoteles’in fikirleriyle yöneticilere ışık tutuyor.

Aristoteles’e göre insanın en önemli serveti mutluluktur. (s.35) Mutluluğu arayanlara erdemlerini (yeteneklerini) yaşamaları, ruhlarını açarak doğada var olan kusursuzluk çabasının davranışlarını etkilemesine izin vermelerini önerir. Aristoteles doğayı, bir gelişimin eksiklerini tamamlayan süreç olarak görür. 

Kusursuz olma çabası, yaşamı iyileştirme isteği ile birlikte yol alır. Aristoteles insanın tüm çabasının ruh yaratma mücadelesi olduğunu anlatmıştır. İnsanın çabaladığı şey, ruhunda yerleşiktir. Çabaya değer ve doğru olanı akıl gösterir. Kişi ancak kişiliği olgunlaştığı ve karakterini algılayıp sergilediği zaman onu kabul eder ve karakterle bütünleşir. İnsan, bütünleşme aşamasından sonra kendini yaratma aşamasına çıkar; iyi özelliklerini, yeteneklerini, erdemlerini ve becerilerini başkalarının kendinin iyiliği için harekete geçirir. 

Mutluluk, dış etkilerden bağımsız ve kalıcı ise içsel durum da özgürlük vardır. Duygusal tutsaklıklardan, hırs ve eğilimlerden bağımsızlık vardır. Aşırılıktan uzaklaşmak, içsel dengeye ulaşmak için erdeme ulaşmak önerilir. 

Aristoteles’e göre erdem potansiyeller ya da uygulanabilir yeteneklerdir. Erdemi insanın en yüksek potansiyeli olarak görür; ruhun akla uygun ya da akıldan yoksun olmayan etkinliğidir. Erdemli yaşam, dürüstlük, yüreklilik ve ölçülü olmaktır. Aristoteles’in anlayış yetenekleri, teorik erdemdir. Bilgelik, zeka, mantıklı düşünme ve idrak etmektir.  Karakter özellikleri; etik yetenekler, yiğitlik, ölçülü olmak ve cömertliktir. Duygu yönetimini, duyguların (kıskançlık, haset, öfke, hırs, nefret, panik, melankoli, istek, haz, gurur, aşk, korku, keder gibi) mantıkla bütünleşmesi olarak tanımlar. 

Aristoteles, doğru davranma dürtüsünü, “orta düşünce”, yani iki uç arasında en uygun olan olarak tanımlar. Örneğin, cesaret korkaklık ile gözü peklik; cömertlik cimrilik ile savurganlık arasında çabaya değer olan, ortada duran karakter özelliğidir. Aristoteles’e göre sakınılması gereken üç karakter özelliği vardır: Aşağılık duygusu (korku, fark edilme isteği), kendine hâkim olamama (duygulara teslimiyet, zafiyet), hayvansı doğa (şiddet). Aristoteles tepkiler üzerine karar verici olanın, daha yüksek mantık, insanın bilgeliği olduğunu savunur. Çünkü duygular zamansal kısıtlamaları olan görüntülerdir. Kalp insanda ruhsallığın mekânıdır. Temiz ve sevgi dolu bir kalp, doğru davranma dürtüsünün kaynağıdır

Aysu İnsel (19 Ocak 2018)


Bir cevap yazın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.