“Küçük Prens” ve de Saint-Exupery (Mustafa Özcan, 17 Ocak 2015)


“Küçük Prens” ve de Saint-Exupery

Başlık yeryüzünde tarih boyunca en çok satmış on kitaptan birinin adı. Ayrıca bilgi olması için aktarmış olayım; en çok satan ilk kitap ise İncil’dir. Öte yandan “Küçük Prens” ilk basılışından bu yana 72 yılı tamamladığından yapıt artık fikri mülkiyet haklarının koruma şemsiyesi altındaki süresini doldurmuş bulunmaktadır. Bu nedenle de isteyen herkesçe basılıp satılabilir duruma gelmiş bir yapıt hüviyetini kazanmıştır.

Kitabın yazarı Antoine de Saint-Exupery  (1900-1944) tarihte öncü havacılar arasında sayılan bir Fransız asilzadesi ve ulusal kahramanıdır. Yazarlığıysa 1926’dan itibaren yirmi yıla yakın bir süre içinde havacılıkla ilgili olarak yazdığı 10 civarındaki kitaptan dolayıdır. Türkiye için havacılık bağlamında ulusal kahraman Vecihi Hürkuş ne ise Fransa için de Saint-Exupery O’dur. Ancak O’nun bir farkı vardır: Kitapları. Yazarlığında, havacılığı sevdirerek yaygınlaştırmak şeklinde bir amaç gütmüş olsa da çocuk yaştayken yitirdiği erkek kardeşine olan sevgisi O’nda insancıl bir ruh dünyasının gelişmesine, daha sonraki dönemlerde ise bu ruh halinin üzerine hümanistik bir boyutun oluşarak şekillenmesine yol açmıştır.

Öte yandan İkinci Dünya Savaşısırasında Fransa Almanlar tarafından işgal edilince pek çok Fransız asili gibi O da ülkesini terketmiştir. Bir tür sürgün hayatı yaşadığı ABD’nde geçirdiği o yıllar, kendi zihniyetinin dışında karşıt kutuplu bir anlayışı görmesine olanak verdiğinden bu durum O’na o zamanın ruhu olarak görülebilecek Amerikanmentalitesini anlama fırsatını sağlamıştır.  Maddeci ve maddi yaklaşımlı olarak görülebilecek Amerikan pragmatizmi’nin yarattığı yabancılaşma ve İkinci Dünya Savaşının travması Saint-Exepury’ye Küçük Prens kitabını yazdırmıştır.

Kitap içeriği uçakla gidilerek ziyaret edilen dünya dışı yedi asteroid’te karşılaşılan yaşam biçimlerini çocuk gözü ile anlatan fantastik tarzdaki uzun bir öykü olarak ortaya çıkmıştır. Teması buralarda karşılaşılan yaşantıların anlamsızlığı üzerinedir. Yazarın kitapta ele aldığı yedi insani evren özetle şunlardır:

  1.     Üzerinde tek bir gül bulunan dünya
  2.     Tebaası olmayan yalnız bir kralın yaşadığı yer
  3.     Yalakalarca etrafı sarılmış bir narsistin dünyası
  4.     İçki müptelası birinin dünyası olan bir yer
  5.     Dünyası sadece sayılar olan bir kişinin asteroidi
  6.     Tek işi sokak fenerlerinin yakılmasından ibaret olan birinin yeri
  7.     Meşguliyetin dolayı bulunduğu asteroidi bile gezemeyen bir haritacının dünyası

Kitabın yayımlanmasından sadece bir yıl sonra ABD pilotu olarak Kuzey Afrika’ya keşif yapmak üzere havalanmış olan uçağının Almanlar tarafından düşürülmesi ile yaşamını yitiren Saint-Exupery’nin cesedi değil ama uçağı 2000 yılında Marsilya açıklarında balıkçılar tarafından bir tesadüf sonucu bulundu.

Kitap bu günlerde yeniden tüm dünyada Fransa’da yaşanan CharlieHebdo olayı ile eş zamanlı olarak gündeme gelmiş bulunmaktadır.

Mustafa Özcan (17 Ocak 2015)


Bir cevap yazın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.