Hiperampirik Diyalektik
Metod:
Hiperampirik diyalektiğin öznel bakışımı için aşağıdaki alıntılarda maddeleri verilen uygulama biçimleri bir ön tanımlama olarak yeterli olur düşüncesindeyim.
1-Sosyal gerçekliğin çeşitli alt ve üstyapılarından her biri diğerlerine baş kaldırma, veya onlarla çatışma eğilimindedir. Derinliğine Sosyoloji, ampirik araştırmalara hareket noktası ödevini görecek kadrolarına ulaşmak için sosyal gerçeği az çok yapma bir takım katlarla kurar ve sınırlar.
2-Burada sadece sosyolojik araştırmalara uygun düşecek kadroları kurmak gerekir ve bu kadroların değeri ancak pratik bir şekilde sosyolojik araştırmaya edecekleri hizmet bakımından ölçülebilir.İşe yaramaları için de bu kadroların katılaşmamış olmaları, her türlü değişikliğe ve katların azalıp çoğalmalarına da elverişli olması gerekir. Sıralanan bu katların sayı ve karakterleri son derecede kaypakdır, tamamiyle pragmatik ve pratik bir temele dayanır. Sonra da bu katların hem birbirlerini tamamlıyacak şekilde birbirlerinin içine girmeleri, hem de birbirleriyle daimi bir çatışma halinde bulunmaları gerekir.
3-Sosyal gerçeğin çeşitli katları arasında tesbit edilen süreklilik ve süreksizlik dereceleri de sosyal tiplere, özel sosyal hallere belirli tarih anlarına göre değişir. Meselâ Arkaik bir toplumda, Antik sitede, feodal burjuva toplumlarında mahallî zümrelerde veya akrabalık zümrelerinde, ekonomik faaliyetlerde, ya da “Biz” (Ki bu “Biz” in Gurvitche’e göre Masse Communaute, Communion gibi çeşitleri vardır) lerde, “Başka” larıyla olan münasebetlerde, katlar arasındaki süreksizlik aynı şiddette değildir, ayrıca bu şiddetin derecesi özel hallere ve durumlara göre de değişir.İşte derinliğine sosyolojide olduğu gibi her çeşit sosyolojide bu türlü sonsuz yanlışların önüne ancak bir aşırı ampirizm (hyper-emprisme) ile bir üstün rölativizm (sur-relativisme) le geçilebilir.
Açıklama:
Hiperampirik diyalektik, diyalektiğin özsel algılanışının dilbilimsel ve sofistike yollarla sözde takviye edilerek yakıştırma yollu postmodern bir uygulaması gibi alınabilir. Bunun Gurvitch tarafından geliştirilen bir metodla sosyolojide, ampirizmin de etkisi ile etkisinin artabileceği ve ancak bu yolla kesin sonuçlara gidilebileceği ve böylece sosyolojinin katlarını ve kadrolarını birbirleri ile ilişkilendirmek için kullanılabileceği kabul ediliyor. Diyalektiği mantık ve varlık bilimi dışında monizm, ampirizm, materyalizm ve daha birtakım postmodern akımla birlikte kullanmanın yanlışlığı, onların yöntemlerinin analitik olması ve kendi içlerinde devinmemeleridir, onlar aynı zamanda dışsal-olumsal ve plastiktirler çünkü bu analitik yol tamamen yapısöküme dayanır ve yine bu analitik uygulama tekniği diyalektiğin kendisini yanına ancak gösteriş için alır ya da dilbiliminde olduğu gibi sözcükten sözcüğe semantik sıçramalar şeklinde yapılır. Düşünce analitik değil ama diyalektik olduğunda ancak genişleyen bir ufka sahiptir, hatta ona diyalektik araç bile yetmediğinden asıl kurgul-mantıksal yönteme ihtiyacı vardır ve yine kabul edilmelidir ki düşünce, nihilizmin veya postmodernizmin kolay ve indirgemeci düzlüğünde yolunu kaybeder.
Erdoğan Merdemert (13 Haziran 2012)