Ventral Tegmentum Area

Ventral Tegmentum Area

Bu beyin bölgesi mesencephalon’da yani beynin tam ortasında, türdeş olmayan çekirdek yapılarından oluşmuş ve bu yüzden de nuclei olarak değil de area olarak adlandırılmış. Hemen altında hyppocampus (kısa süreli hafıza bölgesi) var ve çevresi de substantia nigra (dopamin üreten bölge) ile çevrili. Yakınındaki bölgeler ile sınırları tespit edilemediğinden yerini tam olarak belirlemek pek kolay değil. Yapısı şimdilik bilinen 4 çeşit hücre gurubundan oluşmuş olup bunlardan PN ve PBP olarak bilinen iki gurup diğer iki bölgeye göre daha zengin dopaminergic üreten hücrelerden oluşmuştur. İşlevleri arasında motivasyon, ilaç alışkanlığı, keyif, dikkat çekme, aşırı mutluluk, motor fonksiyonlarının ince ayarı, dürtü, saplantı, biliş, ödül, aşk ile ilgili yoğun duygular ve psikiyatrik hastalıklar önemlidir. Bu bölge neuronlarını beynin her yerine ama özellikle prefrontal cortex’e ve caudal beyin sapına projekte eder. Amygdala’dan emotion çıkışları alarak korku durumları için savunma oluşturur. Ventral Tegmentum Area (VTA) aynı zamanda büyük bir GABAergic network’dür ve iç bağlantılar gap junction denilen elektriksel sinapslar ile gerçekleşir. Bu ise kimyasal sinaps bağlantılarından çok daha hızlı ve verimlidir. Çok yoğun işlemler sırasında VTA daki yaklaşık 450.000 neuron kendi içlerinde birbirleri ile ancak elektrikli sinapslar ile hızlı bir şekilde bağlantı kurabilirler. GABAergic neuronlar inhibitor’dur yani baskılayan tip nöronlardır, görevleri diğer VTA bölgelerinin ve substantia nigra’nın serbestçe dopamin gönderdiği bölgeleri (prefrontal cortex, nucleus accumbens, locus coeruleus) baskılayarak denge altına almaktır. Uyuşturucu ilaçlar, dopaminin üzerindeki bu neuromodulatory etkiyi (dengeyi) değiştirerek şizofreni, Parkinson ve hiperaktivite gibi hastalıklara neden olurlar. İlginçtir ki amygdala da şizofreni hastalığına sebep olmaktadır yani şizofren eğilimli kişilerde sağ amygdala daha büyük olarak gözlenmiştir. Parkinson hastalığından sorumlu bölgeler arasında VTA ile birlikte limbik sistemde thalamus,basal ganglia,globus pallidus gibi bölgeler de vardır. Bu bölgeler arasındaki ortak payda, hepsinin büyük ölçüde GABAergic neuron toplulukları ihtiva etmeleridir.
Neuroscience ile ilgili yazılarım bölge bölge devam ettikçe ne kadar çok işlevin ne kadar çok alan tarafından paylaşıldığını ve ne kadar çok alana şaşılacak biçimde dağıldığını göreceğiz. Bir beyin aktivitesi içeri veya dışarı yoğun lifler aracılığı ile birçok neural network ve sinaps tarafından gerçekleştirilir, birden fazla beyin aktivitesi ise bunun daha da ötesindedir. Bu sınırsız bir bütünlük işlevselliğidir, tıpkı sayısal niceliğin sonsuzluğa gitmesi gibi, aynı.

“Ventral Tegmentum Area” için bir cevap

  1. Erdoğan Bey Merhaba,
    Beynin çeşitli bölge ve örgenciklerinin yapı ve işlevleri ile ilgili olarak yazdıklarınıyakından takip ediyorum. Söz konusu işlevsel birimler ile ilgili olarak sunduğun bilgiler bana ayrıntısıyla tatminedici geliyor.

    Ancak bu işlevsel birimlerin bir de beynin bütünü esasında ele alınarak anlatılmasının yazıların açıklayıcılığını önemli düzeyde artıracağını düşünüyorum. Bu tür tümdengelimsel anlatımların konum ve yönelim sağladığından açıklayıcılığa büyük katkısı oluyor!

    Ne dersin?

    Selamlar, sevgiler.
    Mustafa Özcan

Bir cevap yazın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.