Holistik Bilim için Kırk Deneme (I) (Mustafa Özcan, 19 Mayıs 2013)

Sn. Mustafa Özcan tarafından yazılan bu makale, Kadıköy Düşünce Platformu ve Cumartesi Sohbet Toplantıları ile ilgili yeni bir dönemin başlangıcını açıklamaya yönelik olarak hazırlanmış olup, ardarda birbirini izleyecek birden fazla yazıdan oluşacaktır. İlk bölümü aşağıda yer almaktadır.
                                  
                                           ***

Holistik Bilim için Kırk Deneme (I)
KDP’nun müdavimi ve yakın izleyicileri iki ay sonra ikinci yılını dolduracak olan Blog’umuzun geldiği nokta itibarı ile durumu hakkında önceden olduğu gibi şimdi de bir CST’ında detaylı olarak aydınlanacaklarını biliyorlardır diye düşünüyorum.
Ama ben bu yazı vesile ile başta Blog’un sekretaryasını yürüterek teknik olarak ayakta durmasını sağlayan Sn. Ümit Ersöz arkadaşımız olmak üzere yazıları ile katkıda bulunan yarım düzineye varan dost yazarlarımız ile çizerimiz Sn. Emin Çizmeci’ye daha şimdiden teşekkürlerimi iletmek istiyorum.  

***
Yazıya gelelim.

Yaklaşık birer ay aralıklarla yazdığım “deneme” karakteri ağır basan makalelerin durumunu ele alarak önümüzdeki dönemde yazılarımın kapsamında neler olacağının kabaca dahi olsa bir taslağını çıkaracağım. Şimdiye dek yazılarımda, bütünsel-bilimsel yaklaşımının bir gereği olarak, bilimler, diyalektik, sinerji, sistem, bütün ve parçaları, analitik bilimsel yöntemin yetersizliği ve holistik bilimsel yöntemin gerekliliği gibi bütünsel bilimselliğin temel kavramlarından bazılarını mümkün olduğunca çeşitli yönleri ile irdeleyerek incelemeye çalıştım.

İşlenenlere bakarak konuyu açmak gerekirse, KDP ’nun kuruluş amacı doğrultusunda bütünsel-bilimselliğin müfredat kapsamının tamamlayıcı niteliği olan BBS, Sistem Kavramı, Diyalektik, Bilim felsefesi gibi ana kavram maddeleri CST’na paralel olarak trimestriler boyunca bütünleştirici tarzda ele alınarak aylık esastaki yazı dizileri ile irdelendi.

Şimdi ise holistik bilimde tamamlayıcılık bakımından bir eksiklik yarattığı düşüncesi ile yeni bir ana kavram maddesi başlığını daha bir trimester dizisi niteliği ile incelemek gerekiyor.

Eksikliğin ne olduğu konusunu, bir parça da olsa irdeleyerek ortaya koymak istediğimden genelden çıkarak tümdengelimsel yöntemle konuyu ele alacağım.

Bunun için şimdi ilk önce holistik (bütünsel) olmanın gereğinden hareketle insan toplumunun yaşam katmanlarını en geniş görüngeden görebilmek amacı ile dikotomik (çift kutuplu) bir bakışı esas alan bir yaklaşımla müfredata kategorik tarz ile bakalım.

Bir yanda sanat, kültür, ve insanlık durumları (hümaniteler) diyebileceğimiz toplum halinde yaşamayı tinsel (monden-manevi) anlayıştan ele alan bilgi kümeleri ve felsefeleri, öte yanda doğasalcı (natüralist) anlayış temelindeki ekoloji, antropoloji ve biyopsikoloji gibi bilimler. İkili bilgi kümesinin ortasında ise her biri ilgili tarafa yakın duran fenomenoloji ve sosyal psikolojiyi de sıralamada atlamamak gerekir diye düşünüyorum.

Holistik bilimin içeriğini bu ve benzeri konu başlıklarının tümünü daha ilk aşamada “nicel” olarak ele alıp “büyük” ve “küçük” varlık ulamları diye oluşturulabilecek bir sınıflanmaya tabi tutabiliriz. Ayrıca bu fasıl için detaylandırmayı bir kenara bırakıp tüm şeyleri karşıt bakış açısından, yani “nitel” olandan ulamsal bir ayrıma tabi tutarsak “cansızlar” ile “canlılar” diye ayırarak iki ana holistik bilim örüntüsü oluşturabiliriz. Ayrıca gene bütünselci açıdan bakılarak bu örüntüleri daha genelleşmiş bilgi kümeleri şeklinde sınıflamak istersek bunlara sırası ile “cansız sistemler; kaos ve karmaşıklık” ile “canlı sistemler; evrim ve ekoloji” başlıklarını koymak uygun olacaktır. 

Görülüyor ki tüm bilimsel karakteri haiz disiplinleri omnidisipliner anlayış ile biraz genişletilmiş iki başlıkta toplamak mümkün ama bu bizi holistik bilim için şimdilik ortaya çıkmış olan eksik halkanın ne olduğu konusuna götürmüyor. Hedef görüntüyü ortaya çıkarmak için biraz daha açmak gerekir. Bu, “ağaç” tarzı sınıflamanın üst tarafını oluşturan kategorik başlıklardan daha aşağıya doğru kavram esaslı bir bölümlemeye geçerek yapılabilir.

Mustafa Özcan (19 Mayıs 2013)
  

Bir cevap yazın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.