“Doğanın Diyalektiği”ne Dair*
Doğanın Diyalektiği, Friedrich Engels’in kendi dönemindeki temel bilimsel ve felsefi gelişmeleri diyalektik materyalizmin prizmasından geçirerek değerlendirdiği bitmemiş [bir kitap olarak hazırlanmış] eserdir.
Hem Marx hem de Engels yaşamları ve işbirlikleri boyunca modern bilimdeki gelişmeleri, fizik ve kimyadan biyolojiye, anatomi ve fizyolojiden astronomiye yaşanan tüm devrimleri yakından izlemişlerdir. Bu yakın ilginin odağında ise hiç kuşkusuz insan ve doğa tarihinin dinamiklerini anlamak yer almıştır.
İşte Doğanın Diyalektiği bu yakın izlemin notları ve çalışmalarından oluşur ve Engels’in ölümünden otuz yıl sonra, 1925’te yayımlanmıştır. Ancak Engels’in tasarladığı biçimiyle orijinal kitap ise hiç bitmemiştir. Engels, diyalektik yasalarının, genel değişim yasalarının, yalnızca toplumda ve insan düşüncesinde değil, aynı zamanda doğa süreçlerinde, dış dünyada da bulunduğunu göstermeye çalışmıştır.
Doğanın Diyalektiği’nde Friedrich Engels bilimin tümünü bu materyalist bakış açısıyla incelemiştir. Bu “tüm bilim” [holistik bilim] içinde tabii ki neredeyse bir tür “psike-oloji” oluşturan zihin ve beyin yaklaşımları da yer almıştır. Doğanın Diyalektiği’nde yer alan fikirlerin büyük çoğunluğu Engels’in farklı konulardaki ön düşünceleri olsa da materyalist bir zihin ve beyin yaklaşımını takip etmek mümkündür.
______________
* Friedrich Engels’in Doğanın Diyalektiği adlı kitap hakkında yapılmış akademik Tolga Binbay tarafından yapılmış bir çalışmanın bulunduğu İnternetin http://bilimveaydinlanma.org/doganin-diyalektiginde-zihin-ve-beyin/sayfasındaki özetten Mustafa Özcan (MÖ) tarafından yapılan alıntının KDP yazım standartlarına göre hazırlanmış halidir. Bazı yazım işaretlemeleri ile köşeli parantez içindeki ifadeler MÖ’a aittir.